Tìm kiếm: các làng nghề

Những ngày này, các làng nghề truyền thống trong tỉnh bước vào vụ sản xuất nhộn nhịp nhất trong năm. Cao điểm cuối năm không chỉ mang lại đơn hàng, thu nhập ổn định mà còn tiếp thêm niềm tin về sự hồi sinh và khởi sắc của làng nghề Ninh Bình trong dòng chảy của nền kinh tế.

Du lịch nông thôn đang trở thành hướng đi hiệu quả, giúp các địa phương trong tỉnh khai thác tiềm năng làng nghề, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế. Các mô hình du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng tại các làng nghề kết hợp sản xuất thủ công, văn hóa bản địa và dịch vụ du lịch đã tạo sinh kế ổn định cho người dân và nâng cao sức hấp dẫn điểm đến Ninh Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Sáp nhập các đơn vị hành chính không chỉ là một bước đi nhằm tinh gọn bộ máy quản lý, mà còn là cánh cửa mở ra những cơ hội lớn để thúc đẩy sự phát triển bền vững ở các làng nghề tỉnh Ninh Bình.

Có thể thấy, làng nghề trong không gian Kinh đô Hoa Lư không chỉ có ý nghĩa về kinh tế mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của các làng nghề này là một yếu tố cốt lõi trong quá trình phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch và kinh tế sáng tạo đương đại.

Thị trấn Vĩnh Trụ (Lý Nhân) có 2 làng nghề truyền thống mành nứa tại thôn 1 và 2 - Công Xá. Các làng nghề này được ngành chức năng đánh giá hoạt động hiệu quả, giải quyết việc làm, đem lại thu nhập ổn định cho lao động địa phương. Đây là kết quả của việc người dân làng nghề tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm để phù hợp với nhu cầu thị trường.

Hà Nam là địa phương có nhiều làng nghề, làng nghề truyền thống với các sản phẩm có tính đặc trưng, mang đậm văn hóa địa phương. Không nằm ngoài xu thế chuyển đổi số, thời gian qua, các làng nghề, chủ sở hữu sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử (TMĐT), mở ra nhiều cơ hội cho sản phẩm địa phương.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, bên cạnh việc đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nông thôn, việc bảo vệ cảnh quan môi trường cũng được các địa phương trong tỉnh đặc biệt quan tâm, nhất là tại các làng nghề. Nhờ đó, trong những năm gần đây, chất lượng môi trường tại làng nghề đã được cải thiện đáng kể, không phát sinh khu vực làng nghề bị ô nhiễm.

Huyện Thanh Liêm có 3 làng nghề đan nón truyền thống tại các thôn: An Khoái, Văn Quán (Liêm Sơn) và Bói (Thanh Phong). Đây là các làng nghề đặc trưng, thu hút lao động ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, hiện các làng nghề đan nón này đều có nguy cơ bị mai một.

Trên địa bàn huyện Lý Nhân hiện có 22 làng nghề tiểu thủ công nghiệp (TTCN) (gồm 15 làng nghề truyền thống và 7 làng nghề), tập trung ở các nhóm nghề: dệt, nhuộm; chế biến lương thực, thực phẩm; chế biến gỗ; tre nứa; cơ khí. Nhiều năm qua, các địa phương đã quan tâm tạo điều kiện thuận lợi đẩy mạnh sản xuất tại các làng nghề, coi đó là hướng đi hiệu quả góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế trên địa bàn.

Các làng nghề, làng nghề truyền thống của Hà Nam đã và đang góp phần quan trọng trong tạo công ăn việc làm, gia tăng thu nhập cho người dân nông thôn. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ sản phẩm làng nghề còn hạn chế, sức cạnh tranh chưa cao. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, cách mạng công nghiệp 4.0 cùng xu hướng chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi các làng nghề cần phải linh hoạt thay đổi để thích ứng.

Tỉnh Hà Nam hiện có 65 làng nghề đã được công nhận; trong đó có 58 làng nghề còn duy trì hoạt động sản xuất, gồm 32 làng nghề truyền thống và 26 làng nghề (chiếm tỷ lệ trên 89%). Trong số các làng nghề còn hoạt động, có nhiều làng nghề đang dần mai một, không bảo đảm các tiêu chí của làng nghề theo quy định.

Thực hiện Kế hoạch Bảo tồn và phát triển làng nghề tỉnh Hà Nam năm 2024 - 2025, thời gian qua, huyện Kim Bảng đã tập trung triển khai có hiệu quả các quy định về công tác bảo tồn, phát triển làng nghề, làng nghề truyền thống. Các làng nghề truyền thống nhờ đó ngày càng phát triển.

Bộ Y tế yêu cầu tập trung ưu tiên kiểm tra an toàn thực phẩm dịp Tết Trung thu các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu, bánh kẹo, nước giải khát, thực phẩm truyền thống sản xuất tại các làng nghề. Kịp thời truy xuất, thu hồi các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm, xử lý nghiêm vi phạm...

Tỉnh Ninh Bình hiện có hàng trăm làng nghề, trong đó có gần 60 làng nghề được công nhận danh hiệu cấp tỉnh. Các làng nghề với những sản phẩm độc đáo, tinh xảo vừa là nơi lưu giữ, tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống, vừa mang lại giá trị kinh tế cho các hộ gia đình và các cơ sở làm nghề.

Hà Nam là một trong những địa phương có nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ được duy trì, phát triển. Đây cũng là một trong những nhóm ngành hàng có kim ngạch xuất khẩu cao. Điều này cho thấy, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất ở các làng nghề thủ công mỹ nghệ đã rất nỗ lực thích ứng với thị trường, quan tâm cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm.

Khi tuổi tác cao dần, hoạt động sản xuất của nhiều doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp gặp khó khăn, một số công nhân tìm cách trở lại làng nghề để làm việc, kiếm thu nhập, ổn định cuộc sống. Vừa giữ nghề, vừa giữ nghiệp, nhiều công nhân lao động đã tìm thấy sự yên ổn khi trở lại làng nghề. Tết đang đến gần, hoạt động của các làng nghề trở nên hối hả hơn, công việc của người thợ càng bận rộn, hy vọng những điều tốt đẹp ở phía trước…

Học nghề để thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng cho sản phẩm không chỉ giúp các lao động trong làng nghề truyền thống "sống khỏe" được bằng nghề, mà đó còn là cách để bảo tồn, khôi phục, quảng bá tinh hoa văn hóa của làng nghề đến với bạn bè ngoại tỉnh và trên thế giới. Đó là cách mà nhiều địa phương nỗ lực thực hiện trong nhiều năm qua.

Mỗi làng nghề có một nét đặc trưng, không chỉ mang tới cho du khách những sản phẩm thủ công hấp dẫn mà còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa. Do vậy, phát triển làng nghề bền vững gắn với văn hóa, du lịch đang là hướng đi được kỳ vọng sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế nông thôn, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.